فهرست مطالب

نشریه فیزیولوژی محیطی گیاهی
پیاپی 40 (زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/11/28
  • تعداد عناوین: 8
|
  • حکیمه علومی، فرخنده رضانژاد، بتول کرامت صفحات 1-12
    در این پژوهش، از برگ دو گونه ی کاج تهران و کاج سیاه کاشته شده در اطراف کارخانه مس سرچشمه به عنوان گیاهان منطقه آلوده نمونه برداری شد. از گیاهان باغ کنتوئیه (به فاصله 9 کیلومتری از کارخانه) نیز به عنوان منطقه شاهد نمونه برداری انجام شد. گیاهان دو منطقه از نظر میزان پارامتر های مختلفی نظیر رنگیزه های فتوسنتزی، ترکیبات فنلی کل، پروتئین ها و فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. هر دو گونه مقدار کلروفیل و کاروتنوئیدهای کمتری در منطقه اطراف کارخانه در مقایسه با منطقه شاهد نشان دادند. فعالیت اغلب آنزیم های آنتی اکسیدان در هردو گونه مورد مطالعه نیز در منطقه اطراف کارخانه بیشتر بود. بنابراین نتایج نشان از وجود شرایط تنش برای گیاهان منطقه اطراف کارخانه داشت که هر دو گونه با استفاده از پاسخ های آنتی اکسیدان و افزایش میزان ترکیبات فنلی و نیز مقدار پروتئین در گیاه کاج سیاه قادر به تحمل شرایط آلودگی منطقه می باشند.
    کلیدواژگان: کاج تهران، کاج سیاه، ویژگی های بیوشیمایی، مجتمع مس سرچشمه کرمان
  • نادر چاپارزاده، سمانه صفی خانی، لیلا زرندی میاندوآب صفحات 13-20
    شمشاد طلایی درختچه زینتی همیشه سبز از تیره Celastraceae است. بارزترین ویژگی آن، داشتن برگ های سبز روشن و زرد علاوه بر برگ های سبز تیره می باشد. غیر از تفاوت ظاهری در رنگ، سایر ویژگی های مورفولوژیکی برگ ها مشابه همدیگرند. در این تحقیق از نشانگرهای رنگیزه ای برای مطالعه اساس چند رنگی بودن برگ ها استفاده شد. نتایج نشان داد بین سه نوع برگ اختلاف چشمگیری از نظر محتوای رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a و کاروتنوئیدها) و غیرفتوسنتزی (آنتوسیانین ها و فلاونوئیدها) وجود داشت. مقادیر رنگیزه های فتوسنتزی در برگ های زرد به طور معنی داری کمتر از برگ های سبز تیره بود. در مقابل، میزان فلاونوئیدها و آنتوسیانین ها در برگ های زرد بیش از برگ های سبز تیره بود. در بیشتر موارد برگ های سبز روشن مقادیر حد واسطی را نشان دادند. در بررسی علت زردشدگی برگ ها، مشاهده شد که محتوای کلروفیل برگ های زرد با ایجاد شرایط سایه، افزایش یافت. این موضوع نشان می دهد تابش شدید تابش، تاثیر منفی روی سنتز و یا انباشتگی کلروفیل در برگ های زرد دارد.
    کلیدواژگان: آنتوسیانین ها، شمشاد، فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها، کلروفیل ها
  • لیلا حکیمی، مژگان فرزامی سپهر صفحات 21-30
    قابلیت فراوان برخی از گونه ها در تجمع انتخابی عناصر و ترکیبات آلوده کننده امکان استفاده از آنها را در پاکسازی محیط های آلوده فراهم نموده است. گیاهان می توانند از طریق تجمع، تثبیت و انتقال مواد از آلودگی های محیط زیست بکاهند و به این دلیل ممکن است تغییراتی در سیستم های آنتی اکسیدانی گیاه ایجاد شود. مطالعه حاضر به منظور بررسی تجمع آهن و مس در ریشه و اندام هوایی گونه های Alyssum linifolium ، Salvia multicaulis، Muscari neglactum و Verbascum Thapsus و پاسخ آنتی اکسیدانی آنها به غلظت عناصر موجود در منطقه کانسار مس سرخه در استان آذربایجان شرقی انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار جذب آهن به ترتیب در ریشه M. neglactum و V. thapsus بود. همچنین بیشترین و کمترین مقدار جذب مس در ریشه به ترتیب مربوط به M. neglactum و V. thapsus بود در حالی که تفاوت معنی داری بین اندام های هوایی گونه ها برای هر دو عنصر وجود نداشت. بیشترین و کمترین فعالیت انزیم سوپراکسید دیسموتاز و اسکوربات پراکسیداز به ترتیب در گونه M. neglactum وV. Thapsus مشاهده شد، در حالی که تفاوت معنی داری بین میزان مالون دی آلدهید در میان گونه های نامبرده وجود نداشت.
    کلیدواژگان: اندام هوایی، آهن، ریشه، فعالیت آنتی اکسیدانی، گیاه پالایی، مس
  • علی اصغر حاتم نیا، پرویز ملک زاده، خشنود نورالهی، طاهره ولدبیگی صفحات 31-40
    در این مطالعه محتوی فنل و فلاوونوئید کل و فعالیت ضداکسایشی در چهار ژنوتیپ کلخونگ در رویشگاه های طبیعی استان ایلام مورد ارزیابی قرار گرفت. فعالیت ضداکسایشی عصاره های متانولی برگ به وسیله ظرفیت جمع آوری رادیکال DPPH، ظرفیت جمع آوری رادیکال نیتریت و سنجش FRAP بررسی گردید. در میان نمونه های آزمایش شده، عصاره برگ ژنوتیپ های K3 و K4 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان محتوی فنل و فلاوونوئید کل بودند. نتایج نشان داد در میان همه ژنوتیپ های مطالعه شده بیشترین و کمترین فعالیت ضداکسایشی به ترتیب در ژنوتیپ های K3 و K4 مشاهده شد. طبق نتایج به دست آمده محتوی فنل و فلاوونوئید کل و فعالیت ضد اکسایشی در کلخونگ تحت عوامل مختلفی از قبیل عوامل ژنتیکی، محیطی و اکولوژیکی قرار می گیرد. به طوری که میزان محتوی فنل و فلاوونوئید کل و فعالیت ضداکسایشی در برگ کلخونگ با افزایش ارتفاع بیشتر شده و بیشترین میزان این ترکیبات در ژنوتیپ K3 در ارتفاع 2083 متر (کوه قلارنگ) مشاهده گردید. به هر حال، نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که ژنوتیپ K3 دارای بیشترین میزان محتوی فنل و فلاوونوئید کل بوده و به طور جالب توجه ای این ژنوتیپ در میان همه ژنوتیپ های مورد مطالعه دارای بیشترین فعالیت ضداکسایشی می باشد.
    کلیدواژگان: برگ، فعالیت ضداکسایشی، کلخونگ، محتوی فلاوونوئید کل، محتوی فنل کل
  • شادی السادات مهاجرانی، مجتبی علوی فاضل، حمید مدنی، شهرام لک، عادل مدحج صفحات 41-50
    به منظور بررسی اثر قطع آبیاری در برخی مراحل رشد بر ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ های مختلف لوبیا قرمز آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 1393اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش کم آبی به صورت قطع آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح شاهد (آبیاری کامل) ، قطع آبیاری در مرحله گلدهی، قطع آبیاری در مرحله غلاف دهی و سه ژنوتیپ لوبیا قرمز (درخشان، گلی،D81083) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش کم آبی بر صفات مورد بررسی شامل محتوی آب نسبی برگ، هدایت الکتریکی غشا سلولی، میزان پرولین برگ، درصد پروتئین و قندهای محلول معنی دار بود. ژنوتیپ گلی دارای بیشترین محتوی نسبی آب برگ و درصد پروتئین و ژنوتیپ D81083 دارای بیشترین میزان پرولین و کمترین میزان هدایت الکتریکی غشا بود. همچنین ژنوتیپ درخشان و D81083 بالاترین میزان قندهای محلول را دارا بودند. با توجه به نتایج می توان بیان کرد ژنوتیپ D81083 و گلی در این آزمایش برتری خود را در صفات مورد بررسی نشان دادند. بنابراین در نقاطی که با کمبود آب روبرو هستند می توان از این ژنوتیپ ها برای کشت استفاده نمود.
    کلیدواژگان: قطع آبیاری، صفات فیزیولوژیک، لوبیا قرمز، هدایت الکتریکی
  • سیده هاجر رضایی کنتی، مه لقا قربانلی صفحات 51-61
    هدف از این پژوهش بررسی تغییرات فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی در دو هالوفیتClimacoptera turcomanicaو Frankenia hirsuta در منطقه صوفیکم بود. گونه های مورد آزمایش به طور تصادفی در دو فصل پاییز و بهار با 4 تکرار جمع آوری شدند. نتایج آماری نشان داد که نوع گونه بر مقدار فنل و فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی در سطح 1 درصد و بر مقدار آنتوسیانین کل در سطح 5 درصد اثر معنی داری داشت و اختلاف در فصل برداشت بر تمامی شاخص های فیتوشیمیایی مورد مطالعه در سطح 1 درصد معنی دار بود. همچنین اثر متقابل این دو بر مقدار فنل و فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی در سطح 1 درصد دارای اثر معنی دار و بر مقدار آنتوسیانین کل فاقد اثر معنی دار بود. همچنین بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی در فصل بهار در گونه F. hirsuta مشاهده شد. طبق نتایج به دست آمده مقایسه بین دو فصل برداشت نشان داد که در گیاه C. turcomanica فعالیت آنتی اکسیدانی در فصل پاییز نسبت به فصل بهار بیشتر بود. در هر دو فصل برداشت بیشترین مقدار فنل کل در گونهFrankenia hirsuta مشاهده شد. همچنین با مقایسه بین دو فصل برداشت مشخص شد که در هر دو گیاه مقدار این ترکیب ها در فصل پاییز نسبت به فصل بهار بیشتر بود. مقدار آنتوسیانین کل نیز در فصل بهار در گونه Frankenia hirsuta بیشتر بود و در فصل پاییز اختلاف معنی داری بین دو گونه مشاهده نشد. همچنین با مقایسه بین دو فصل برداشت مشخص شد که در هر دو گیاه مقدار این ترکیب ها در فصل پاییز از بالاترین مقدار برخوردار بود. مقدار فلاونوئید کل نیز در فصل پاییز در گونه Frankenia hirsuta بیشتر بود.
    کلیدواژگان: آنتوسیانین، فلاوونوئیدها فنول ها، هالوفیت، DPPH
  • زهرا کیخا، اسماعیل سیفی، فریال وارسته، عظیم قاسم نژاد صفحات 62-72
    این تحقیق به منظور بررسی اختلاف محصولات بهاره و تابستانه در سه ژنوتیپ انجیر گلبهار، کمال آباد و رضوان 41 در استان گلستان انجام شد. نمونه ها از دو نوع محصول مختلف از درختان سالم برداشت و صفات ریخت شناختی و فیتوشیمیایی در آن ها براساس دسکریپتور مخصوص انجیر و روش های استاندارد اندازه گیری گردید. تجزیه ی واریانس نشان داد که ژنوتیپ و نوع میوه دارای اثرات متقابل معنی دار بر طول، قطر و شکل میوه، طول دم، گردن و طول بخش گوشتی میوه بودند، اما اثر آن ها بر قطر روزن معنی دار نبود. نتایج نشان داد که میوه های تابستانه از میوه های بهاره کوچک تر بودند و طول و قطر آن ها و هم چنین طول دم، گردن و طول بخش گوشتی میوه در اکثر ارقام کم تر بود. فارغ از نوع ژنوتیپ، قطر روزن در میوه های بهاره بیش تر از میوه های تابستانه بود. طبق نتایج بدست آمده ژنوتیپ و نوع میوه دارای اثرات متقابل معنی دار بر مقادیر فلاونوئیدها و آنتوسیانین میوه بودند، اما این اثر بر مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون و مقدار فنل کل معنی دار نبود. میوه های تابستانه مقادیر بیش تری از مواد جامد محلول و اسیدیته اما مقدار کم تری ترکیبات فنلی داشند. ژنوتیپ کمال آباد دارای مواد جامد محلول و اسیدیته بیش تری در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها بود. در ژنوتیپ گلبهار، میوه های بهاره آنتوسیانین کم تری داشتند، اما در سایر ژنوتیپ ها آنتوسیانین بیش تری نسبت به میوه های تابستانه را دارا بودند. در مقابل، در تمام ژنوتیپ های مورد مطالعه، میوه های بهاره از ترکیبات فلاونوئیدی بیش تری برخوردار بودند.
    کلیدواژگان: آنتوسیانین، شکل میوه، صفات ریخت شناختی، فلاونوئید، فنول
  • رضا درشین زنوش، محمد حسین انصاری، معرفت مصطفوی راد صفحات 73-83
    به منظور بررسی اثر پرایمینگ شیمیایی و تلقیح با باکتری های محرک رشد گیاه بر عملکرد و اجزای عملکرد باقلا، پژوهش حاضر به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی رشت در سال زراعی 94-1393 به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل سویه های باکتری سودوموناس فلورسنت (41، 169، 187 و عدم تلقیح) و نیز سطوح مختلف محلول اوره، محلول سولفات روی و همراه آب معمولی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که برهمکنش پرایمینگ شیمیایی و زیستی توسط تلقیح باکتریایی بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد غلاف سبز و عملکرد و پروتئین دانه معنی دار بود در حالی که فقط اثر تلقیح باکتریایی بر فسفر دانه معنی دار شد به طوری که بیشترین مقدار فسفر دانه در شرایط تلقیح با سویه 187 به دست آمد. در این آزمایش بیشترین عملکرد دانه و غلاف سبز (در شرایط عدم تلقیح بذور با باکتری و پرایمینگ با اوره حاصل شد به طور کلی نتایج آزمایش حاضر نشان داد که تکنیک کم هزینه پرایمینگ با اوره در شرایط مزرعه سبب افزایش عملکرد باقلا می گردد. بدین ترتیب پرایمینگ با اوره جهت بهبود عملکرد این گیاه در اراضی شالیزاری گیلان می تواند قابل توصیه باشد.
    کلیدواژگان: باقلا، پرایمینگ شیمیایی، تلقیح باکتریایی، صفات زراعی
|
  • Pages 1-12
    In this study, two pine species planted around Sarcheshmeh Copper Complex including Pinus nigra and P. elderica were sampled. Plants from Kantuyeh garden (at a distance of 9 km away from the factory) as a control area were also sampled. Parameters such as photosynthetic pigments, phenolic compounds, proteins, and antioxidant enzymes such as catalase, ascorbate peroxidase, guaiacol peroxidase, and polyphenol oxidase activity were compared in the samples obtained from the two regions. Both species showed less photosynthetic pigments in the area around the factory compared to the control area. Antioxidant enzymes activity was higher in the area around the factory in both species under study. The results suggested the existence of stress conditions for the plants cultivated in the area around Sarcheshmeh Copper Complex which is shown in antioxidant enzymes activity and phenolic compounds concentrations and also higher protein content in P. nigra; these species are capable to resist the pollution in the environment.
    Keywords: Biochemical parameters, Pinus nigra, P. elderica, Sarcheshmeh Copper Complex
  • Pages 21-30
    The capability of plant species to accumulate heavy metals in their organs is a factor to alleviate the pollution in the environment. Plants can alleviate environmental pollution using accumulation, uptake and transformation methods, which can change their antioxidant activities. The present study was conducted to investigate Fe and Cu accumulation in root and shoot of Alyssum linifolium, Salvia multicaulis, Muscari neglactum, and Verbascum Thapsus and their antioxidant responses in a Copper mine located in East Azarbaijan. The results showed that the maximum and minimum accumulation of Fe was respectively recorded in the roots of M. neglactum and V. thapsus). In addition, the highest and lowest Cu accumulation was also found in the roots of M. neglactum and V. Thapsus, while there was no significant difference among plant shoots for Fe and Cu. The maximum and minimum SOD and APX activities were observed in M. neglactum and V. Thapsus, respectively, whereas there was no significant difference for MAD among all plant species.
    Keywords: Antioxidant activities, Copper, Iron, phytoremediation, Root, Shoot
  • Pages 31-40
    In the present study, the total phenolic and flavonoid contents and antioxidant activity were investigated in four kolkhoung genotypes in their natural habitats of Ilam province. The antioxidant activity of methanolic extracts were assayed by DPPH (2,2-diphenyl- 1- picrylhydrazyl), nitric oxide radical scavenging and FRAP (ferric reducing antioxidant power) assays. Among all the sample tested, leaf extract of K3 and K4 genotypes contained the highest and the lowest total phenolic and flavonoid contents, respectively. The results indicated that among all the genotypes studied here, the highest and the lowest antioxidant activity were observed in K3 and K4 genotypes, respectively. According to the results, total phenol and flavonoid contents and antioxidant activity in kolkhoung can be influenced by different factors such as genetic, environmental and ecological conditions. So that the amount of total phenolic and flavonoid contents and antioxidant activity increased in leaf of kolkhoung as the altitude increased, and the highest amount of compounds were observed in K3 genotype at altitude of 2083 meters (Ghalarang mountain). However, the results obtained in our research indicated that K3 genotype had the highest total phenolic and flavonoid contents, and interestingly this genotype revealed the highest antioxidant activity among all samples tested.
    Keywords: Antioxidant activity, Kolkhoung, Total flavonoid, Total phenolic
  • Pages 41-50
    In order to study the effect of drought stress on seed yield and some physiological and biochemical characteristics of different genotypes of red bean an experiment was performed in split plot based on randomized complete block design with three replications at the research field of Islamic Azad University, Arak. The main plot factor was irrigation surfaces (normal and stress); irrigation was cut in flowering and pod filling and the sub plot factor was red bean genotypes including Derakhshan, D81083 and Goli. The Analysis of Variance showed that the draught stress significantly affected leaf relative water content, electrical conductivity of the cell membrane, leaf proline content, protein content, concentration of soluble sugars. Goli genotype had the highest relative water content, protein content and D81083 and Derakhshan genotype had the highest proline content and lowest electrical conductivity of the membrane was proline the result of the experiment indicates the stability of the cell membrane. Derakhshan and D81083 genotypes contained highest soluble sugars. D81083 and Goli genotypes showed their superiority in traits under study in this experiment and therefore can be cultivated in areas where there is water shortage.
    Keywords: Electrical Conductivity, Physiological traits, Prolinee, Red bean, Water stress
  • Pages 62-72
    An experiment was conducted to evaluate the differences between the spring and summer crops of three fig genotypes namely, Golbahar, Kamal Abad, and Rezvan 41 in Golestan province. The fruit samples were collected from two different fruit crops and some morphological and phytochemical traits were studied based on the specific descriptor and standard methods. The analysis of variance showed that there were some significant interaction between genotype and fruit type on length, width, and shape of the fruit, stalk and neck length, and pulp length, where there was observed no significant effect on the ostiole diameter. The results showed that the summer fruits were smaller than spring fruits and had lower amount of fruit length and diameter, stalk and neck length, and pulp length in most of the genotypes. Regardless of the genotype, the ostiole diameter was higher in spring fruits than summer fruits. The analysis of variance also showed that genotype and fruit type had significant interaction effects on flavonoid and anthocyanin but not on total soluble solids, titratable acidity and phenols. Summer fruits had higher amount of total soluble solids and titratable acidity but lower phenols. Kamalabad genotype also showed higher amount of total soluble solids and titratable acidity than other genotypes. In Golbahar genotype, the spring fruits had lower anthocyanin while this was lower in other genotypes. In contrast, in all genotypes under study spring fruits had higher amount of flavonoid.
    Keywords: Anthocyanin, Fruit shape, flavonoids, Morphological traits, Phenols
  • Pages 73-83
    In order to evaluate the effect of chemical priming and inoculation with strains of Pseudomonas bacteria on fava bean yield and yield components, a randomized block design field experiment with three replication was conducted in research station of Agricultural and Natural Resources Research Center of Guilan province, Rasht during 2014-2015. Experimental factors included different strains of Pseudomonas flouresens bacteria (41, 169, 187 and control) and different levels of chemical priming (urea solution and Zinc sulfate solution as well as tap water). The results showed that the interaction effect of chemical and biological priming was significant for pods per plant, number of seeds per plant, green pod yield and yield and protein of grains. In this experiment the highest seed yield and green pod yield were obtained under no inoculation and priming with urea solution. Also, the effect of priming and bacteria inoculation on grain protein content was significant. However, bacteria inoculation showed significant effect only on seed phosphorous content so that, the greatest seed phosphorous contents was obtained under inoculation with strain 187 of bacteria. In general, the results of this research showed that low cast priming technique with urea solution enhanced seed yield of fava beans under field condition. Thus, urea priming technique can be recommended for seed yield improvement in fava beans grown in Guilan paddy fields.
    Keywords: Agronomic Traits, bacteria inoculation, Chemical priming, Fava bean